Gevoelens benoemen, hoe leer ik mijn kind dat?

Emoties herkennen is voor kinderen met een ontwikkelingsachterstand vaak lastig.

Nog lastiger is het om vervolgens ook te kunnen benoemen hoe je je voelt. Het vraagt om herkenning van signalen uit je lichaam en het plaatsen van gedachten. Dit moet je vervolgens kunnen koppelen aan de juiste emotie. En dan moet je dit nog eens onder woorden brengen. Best wel veel, of niet?

Het kan helpen om emoties visueel te maken. Door middel van concrete plaatjes maak je het gevoel herkenbaar. In plaats van het moeten verwoorden van de emotie, kan jouw zoon of dochter deze aanwijzen.

Het Gevoelsboekje kan hier goed bij helpen. Hierin staan onder andere de vier basisemoties weergegeven, namelijk: Blij, Boos, Bang en Verdrietig. Pak het boekje erbij op het moment dat jouw kind zijn of haar emotie niet onder woorden kan brengen. Laat hem of haar het plaatje aanwijzen.

Tip: Als de verschillende (basis)emoties nog te moeilijk zijn, begin dan met de Prettig/Niet Prettig kaart (te vinden op pagina 11). Dit onderscheid is makkelijker te maken.

Het Gevoelsboekje kan ook een manier zijn om je kind te leren over emoties. Begin bij de basisemoties (blij, boos, bang, verdrietig). Als je kind dit goed onder de knie heeft, kun je eventueel uitbreiden met de andere (meer ingewikkelde) emoties, zoals jaloezie, trots en teleurgesteld.

Tips

• Op pagina 13 van het Gevoelsboekje staan gespreksvragen. Hiermee kun je de verschillende emoties bespreken met jouw kind. Zo kan hij of zij leren over de verschillende emoties en hoe deze te herkennen.
• Bij iedere emotie wordt ook onderscheid gemaakt tussen ‘Een beetje (blij)’, ‘(Blij)’ en ‘Heel erg (blij)’. Wanneer jouw zoon of dochter heeft aangegeven hoe hij of zij zich voelt, kun je proberen samen dit onderscheid te maken.
• Geef je kind altijd het gevoel dat zijn of haar emotie er mag zijn en dat deze geuit mag worden.
• Eventueel kun je helpen bedenken hoe een emotie geuit kan worden. Bijvoorbeeld: ‘Als je boos bent, stamp je op de vloer of sla je op een kussen’. Zo leer je jouw kind een stukje emotieregulatie: Op een passende manier je emotie uiten en daarmee verminderen.

Je kunt het gevoelsboekje voor meisjes/vrouwen hier downloaden.
En het gevoelsboekje voor jongens/mannen hier.

Dit is een artikel van June Bragg, gedragsdeskundige bij Philadelphia. Het 'Dit ben ik'-boek is onderdeel van het programma Leerbaar Weerbaar van Philadelphia. Er is binnen dit programma meer gratis informatie beschikbaar. Je kind hoeft hiervoor niet in zorg te zijn bij Philadelphia.