Bloedprikken is geen hobby van Lies, maar dapper is ze wel!

Dit nooit meer!

We hebben al een hele weg gelopen als het gaat om bloedprikken. Vanwege haar diagnose Downsyndroom en het standaard protocol dat daarbij hoort, moet er elk jaar bloed worden geprikt. Als klein mupke krijste ze al de hele boel bij elkaar. Haar aderen liggen wat dieper onder de huid, wat haar moeilijker te prikken maakt. Ik kan me nog levendig herinneren hoe er vier man sterk nodig waren om haar vast te houden, omdat ze zich zo verzette. Het resultaat was weliswaar een buisje bloed, maar ook een compleet overstuur en bezweet kind, met blauwe plekken op haar armpjes. Zo niet oké. Ik voelde me zo schuldig dat ik het zover had laten komen. Op dat moment wist ik: Dit nooit meer!

Gelukkig is er tegenwoordig veel mogelijk en dacht haar kinderarts goed mee over hoe we het voor Lies zo kindvriendelijk mogelijk konden maken. We kozen een paar jaar lang voor een licht roesje en een halve dagopname op de poli. Zodat Lies minder meekreeg en er in alle rust geprikt kon worden. Dat ging best oké, maar toch hoorde ik haar vaak in haar slaap roepen: “Nee! Niet doen!” Haar lijf leek te onthouden wat haar hoofd niet bewust had meegemaakt.

Tijd voor een nieuwe aanpak

Vorig jaar besloten we dat het anders mocht. Lies wordt ouder. Ze kan steeds beter aangeven wat ze fijn vindt en vooral wat niet. Dus waagden we de stap: weer proberen het zonder sedatie — maar dan op een manier die haar écht ondersteunt.

We begonnen met een afspraak waarin niets hoefde. Geen naald, geen haast, geen spanning. Alleen kennismaken. De ruimte zien. De mensen leren kennen. De volgorde van handelingen snappen. Lies mocht kijken, voelen, vragen, rondlopen. Alles op haar tempo, in haar ritme en met zoveel mogelijk regie.

Pop Lotje was uiteraard ook van de partij. De verpleegkundige deed elke stap eerst voor bij Lotje: het schoonmaken van het armpje, het bandje erom, zelfs de prikactie werd nagedaan. Lies keek ademloos toe, een beetje ongemakkelijk giechelend, soms bloedserieus. Langzaam zag ik haar schouders zakken. Ze kreeg weer vertrouwen.

Het teruggeven van regie

Een enorme winst was het gebruik van huishoudfolie in plaats van vensterpleisters om de verdovende Emla-zalf goed te laten intrekken. Het verwijderen van die pleisters was vaak al genoeg om haar overstuur te krijgen, en dan moest het daadwerkelijke prikken nog gebeuren. Dus de tip om in plaats van pleisters, huishoudfolie te gebruiken bleek een gouden greep. Lies kan zelf het folie verwijderen en weet inmiddels dat de zalf heel goed werkt.

Bij de eerste afspraak kwam het niet tot daadwerkelijk bloed afnemen, maar de naald ging wel in haar armpje. Helaas net buiten haar bloedvat. Maar het was toch een hele mooie eerste poging. En voor Lies waren het enorme stappen richting regie. Regie over haar lijf. Over haar grenzen. Over wat er met haar gebeurt. Dat dus ook rijkelijk beloond werd met een softijsje, waar Lies altijd voor te porren is.

Het moment van de waarheid

Een week later was het zover. Het echte prikmoment. Lies liep de poli binnen met een serieus maar vastberaden gezichtje. Ze kneep even in mijn hand, keek naar de verpleegkundige en… liet het gebeuren. Ze keek zelfs naar hoe het buisje volliep met bloed, zo dapper!

Binnen een minuut zat het buisje vol. Geen gekrijs. Geen paniek. Geen houdgreep. Lies, die iets overwon van zichzelf. Ze begon heel hard te lachen van pure opluchting, met een blik in haar ogen die alles zei. Ik plofte bijna uit elkaar van trots, en moest er stiekem even een traantje om laten.

“Groot ijsje, hè mam?"

"Ja lieve Lies, we gaan de allergrootste uitzoeken!" Huppelend liep ze het ziekenhuis uit. Dat was wel eens anders.

Lies weet nu dat ze het kan

Vandaag, terwijl ik haar help haar broek los te maken omdat de folie strak om haar ellebogen zit, kijk ik naar haar en denk: wat ben je ver gekomen, lieve schat.

Bloedprikken zal nooit haar favoriete hobby worden. En dat hoeft ook niet. Maar ze weet nu dat ze het kan. Zonder strijd of dwang. Zonder sedatie. Met steun, duidelijkheid en respect voor haar grenzen.

En dat dikke ijsje na afloop? Al is het om 09:00 uur ’s ochtends.

Karlijn is ervaringsdeskundige therapeut. Vanuit Down My Tribe begeleid ze zorgouders en geeft lezingen over levend verlies en zelfzorg met zorg. Meer weten? Kijk gerust op www.downmytribe.nl